Bài làm

Câu 1: Bài thơ Đất nước tôi của Lê Gia Hoài được viết theo thể thơ 8 chữ. 

Dấu hiệu để xác định thể thơ là: 

 - Mỗi dòng thơ gồm 8 chữ

 - Câu thơ nhịp nhàng mang theo tính nhạc

 - Cách gieo vần linh hoạt, đa dạng, tạo nên sự uyển chuyển, mượt mà cho bài thơ

Câu 2: Những hình ảnh khắc họa vẻ đẹp của “Đất nước” trong đoạn trích là: 

 - Biển trải dài theo từng con sóng vỗ

 - Dải Trường Sơn oai linh ngăn bão tố

 - Đất nước tôi là xương máu cha anh

 - Đất nước tôi trong vóc dáng cờ bay

 - Là núi sông hiền hoà như dải lụa

 - Là mênh mang bao cánh đồng ngô lúa

 - Thắm xanh màu nhân ái và bao dung

Những câu thơ trên là hình ảnh khắc họa vẻ đẹp của "Đất nước" qua lời mẹ kể. Đó không chỉ là vẻ đẹp về phong cảnh thiên nhiên mà còn là vẻ đẹp của con người đã hy sinh để bảo vệ non sông gấm vóc.

Câu 3: 

Trong đoạn trích trên cụm từ "đất nước tôi" được lặp lại ba lần như một sự nhắc nhở, một sự nhấn mạnh đầy ý tứ của tác giả. Cụm từ ấy thể hiện sự thân thuộc, yêu thương với non sông xứ sở. Thể hiện sự thân thuộc, gắn bó của tác giả với đất nước cũng là khéo léo khơi gợi nên tinh thần tự hào và lòng biết hơn với tổ quốc và dân tộc. Từ những điều đó tác giả muốn nhắc nhở bản thân cũng như người đọc về tinh thần trách nhiệm bảo vệ, xây dựng đất nước.

Câu 4: 

Tình cảm của tác giả dành cho Đất nước trong đoạn trích là sự trân trọng và tự hào. Tác giả tự hào về một đất nước tươi đẹp với biển xanh, núi cao và cánh đồng trải dài trù phú. Thế nhưng ngoài vẻ đẹp đó ta còn thấy được sự biết ơn đối với những hy sinh của thế hệ cha anh đi trước. Tình yêu nước và lòng tự hào dân tộc đó đã được ngấm vào trong huyết tủy, được truyền qua nhiều đời thế hệ, qua lời kể, lời ru của người mẹ với đứa con của mình, Chính vì vậy ta cảm nhận được tình cảm của tác giả đối với đất nước thật gần gũi, giản dị và thân thương.

Câu 5: 

Đất nước ta có nhiều phong cảnh đẹp trải dài từ Nam ra Bắc, để có được non sông nối liền một dải như thế là sự hy sinh của tầng tầng lớp lớp người đã ngã xuống. Vì vậy thế hệ trẻ ngày nay càng cần phải nỗ lực hơn nữa để gìn giữ, phát triển đất nước trở nên càng giàu đẹp hơn. Để làm được điều đó, những bạn trẻ cần không ngừng học tập, nỗ lực và rèn luyện bản thân. Đó là sự trau dồi về tri thức, rèn luyện về thể lực và luyện tập những kỹ năng mới. Ngoài ra các bạn trẻ cũng cần quan tâm nhiều hơn tới các vấn đề xã hội như môi trường, các hoạt động liên quan đến cộng đồng như giúp đỡ trẻ em nghèo, lan tỏa văn hóa đọc sách. Từ những hành động nhỏ nhặt nhất cũng đã thắp lên một tinh thần yêu nước giúp cho tổ quốc ta sẽ ngày vàng vững mạnh và phát triển hơn.

Bài làm 2

I.Đọc hiểu

Câu 1:
Thể thơ: thể thơ 8 chữ

Câu 2:
Những hình ảnh khắc họa vẻ đẹp của “Đất nước” trong đoạn trích:
+Vẻ đẹp hình hài đất nước:

Biển trải dài theo từng con sóng vỗ

Dải Trường Sơn oai linh ngăn bão tố

+Vẻ đẹp của lịch sử:

Đất nước tôi là xương máu cha anh

Đã đổ xuống ngăn quân thù xâm lược

Những gian lao bốn ngàn năm phía trước

+Vẻ đẹp của sự tự do:

Đất nước tôi trong vóc dáng cờ bay

Là núi sông hiền hoà như dải lụa

Là mênh mang bao cánh đồng ngô lúa

Thắm xanh màu nhân ái và bao dung

Câu 3:
Tác dụng: “Đất nước tôi” một tiếng gọi, một tiếng nói tràn đầy sự tự hào, tự tin và hạnh phúc của người con Lê Giai Hoài dành cho Tổ quốc.Việc lặp đi lặp lại ấy vừa mang tính nghệ thuật mà cũng vừa chan chứ tình cảm. Cụm từ làm sáng cả đoạn thơ, giúp làm tăng tính gợi hình, gợi cảm sâu cho sự diễn đạt, và tạo nhịp điệu cho bài thơ. Đó cũng là tiếng lòng đầy hãnh diện của người con đất Việt với tất cả rằng đất nước tôi đó, tuy nhỏ bẻ mà xinh đẹp, quật cường,tình yêu nước của dân tộc tôi đó mãnh mẹ và dữ dội.

Câu 4:
Qua đoạn trích, mọi độc giả đều cảm nhận được tình yêu sâu nặng của tác giả dành cho quê hương mình. Thật đúng như lời nhà văn Xô Viết I-li-a Ê-ren-bua, tác giả Giai Hoài yêu quê hương mình qua những tình yêu dành cho những điều nhỏ nhặt đến những điều vĩ đại nhất. Tình yêu ấy được nhà thơ nói lên đầy tự hào thông qua việc miêu tả những cảnh đẹp, những cảnh thiên hùng vĩ, mềm mại và kiên cường của dải đất hình chữ S.Trong những lời yêu thương, tự hào đó là sự mong ước, niềm tin về một đất nước hạnh phúc, phát triển hùng cường.

Câu 5:
Đọc đoạn thơ em càng cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp thiêng liêng của đất nước được tạo nên từ thiên nhiên tươi đẹp và xương máu cha ông. Thế hệ trẻ hôm nay  biết ơn, trân trọng quá khứ, ra sức học tập, rèn luyện đạo đức và bản lĩnh để tiếp nối sự nghiệp xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh. Giữ gìn từng tấc đất, từng giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời đổi mới, sáng tạo để đất nước phát triển bền vững trong thời đại mới. Đó chính là cách thiết thực nhất để đáp đền công lao tổ tiên và viết tiếp trang sử vẻ vang cho dân tộc.

II.Làm văn

Câu 1:
Bằng sự chân thành và tình yêu dành cho đất nước,nhà thơ Lê Giai Họa đã dùng ngòi bút của mình, dùng những vần thơ để họa thi nên bức tranh đất nước đầy xinh đẹp, đầy đau thương và cũng đầy hoài bão. Đất nước ta đẹp lắm,nào cánh đồng lúa, nào biển xanh (Là núi sông hiền hoà như dải lụa/Biển trải dài theo từng con sóng vỗ). Vẻ đẹp bình yên, ôn hòa ấy lại phải đánh đổi bằng xương máu của biết bao thế hệ cha anh đã ngã xuống. Dãy Trường Sơn oai hùng chắn bão tố, thiên tai cũng là con đường để nhân dân ta dành lại độc lập, tự do, thống nhất non sông về một mối. Và trên dãy Trường Sơn ấy, những mầm xanh mọc lên là lan trải dài khắp dải đất Việt Nam, đó chính là mầm xanh yêu nước, mầm xanh của những người chiến sĩ tuổi đôi mươi đã mãi mãi nằm lại nơi đó để có được màu xanh, sự trù phú của đất nước hôm nay. Đất nước ta mang cảnh sắc tươi đẹp và một lịch sử đầy hào hùng, khí phách. Mỗi miền đất, mỗi cánh đồng, mỗi ngọn núi đều in đậm dấu ấn của lịch sử đấu tranh và dựng xây bền bỉ của cha ông. Đất nước không chỉ hiện diện trong dáng hình thiên nhiên mà còn sống động trong từng câu chuyện mẹ kể, trong từng trang sử hào hùng. Bằng tất cả vẻ đẹp tự nhiên và chiều sâu văn hóa lịch sử ấy, đất nước đã nuôi dưỡng tình yêu, niềm tự hào và trách nhiệm lớn lao trong mỗi con người Việt Nam hôm nay.

Câu 2:
       Ngôn ngữ, tiếng nói là một niềm tự hào, tự tôn dân tộc. Tiếng nói là một nét văn hóa riêng của từng dân tộc, từng quốc gia. Chính vì lẽ đó mà tiếng Việt trở thành niềm tự hào, vẻ đẹp văn hóa của tâm hồn Việt Nam ta. Chính Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói: "Tiếng Việt của chúng ta rất giàu. Tiếng Việt của chúng ta rất đẹp. Giàu bởi kinh nghiệm đấu tranh của nhân dân ta lâu đời và phong phú. Đẹp bởi tâm hồn của người Việt Nam ta rất đẹp".Vẻ đẹp ấy đã được gìn giữ qua ngàn đời và bây giờ tới thế hệ chúng ta, thế hệ của sự hiện đại và mới mẻ, liệu có thể tiếp nối truyền thống, gìn giữ và phát triển sự trong sáng, giàu đẹp của tiếng Việt hay không khi tiếng Việt đang bị chính những người trẻ sử dụng một cách thô thiển, vô nghĩa.

         Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người.Ngôn ngữ giúp truyền đạt thông tin và cũng là một dấu hiệu nhận biết văn hóa, lịch sử của một người, quốc gia. Tiếng Việt là ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam ta.Tiếng Việt là một ngôn ngữ trong sáng và giàu đẹp. Mỗi một vùng miền thì lại có những đặc điểm ngôn ngữ riêng dù là bình thường, dung dị nhưng lại vô cùng đa dạng và trong sáng. Đại thi hào Nguyễn Du đã phiêu bạt đất Bắc , đi qua các vùng quê, người hiểu và yêu cái ngôn ngữ của từng địa phương. Ông đã dùng những sợi chỉ ngôn ngữ thông dụng ấy để thêu nên bức tranh kiệt tác Truyện Kiều. Chỉ với Truyện Kiều đã đủ cho thấy được sự trong sáng, đa dạng của Tiếng Việt.

       Ngày nay, chúng ta là người Việt vẫn nói Tiếng Việt vẫn viết Tiếng Việt nhưng chỉ có điều là tiếng Việt đã không còn như xưa nữa. Người trẻ sử dụng ngôn ngữ của mình một cách thiếu hiểu biết, thiếu tôn trọng và có phần xem nhẹ ngôn ngữ mẹ đẻ.Thời đại của công nghệ và bùng nổ truyền thông, mạng xã hội và internet như trở thành sự sống của sinh mạng người trẻ. Trên đó, hay cả ngoài cuộc sống họ nói chuyện với nhau một cách thật suồng sã và kì lạ, "nửa ta nửa tây" và đậm "phong cách sành điệu", thời đại: ở where?/ Tao làm free cho/...Theo tôi thì đây là một cách nói chuyện kệch cỡm, không tôn trọng cả tiếng ta lẫn tiếng tây và không tôn trọng cả người đang nói chuyện với mình.Nếu đã nói tiếng Việt thì hãy nói sao cho nó được là chính nó, tiếng Việt là tiếng Việt; còn đã quyết tâm học tiếng Anh thì hãy nói cho chuẩn mực và lưu loát. Pha tạp ngôn ngữ không chỉ là hạ thấp giá trị của tiếng mẹ đẻ mà còn khiến cho những người nước ngoài cảm thấy khó hiểu, khó xử khi  thấy ngôn ngữ của chính họ được sử dụng một cách "rẻ mạt", không được tôn trọng. Những người trẻ giờ đây bắt chước, tiếp thu những thứ rất vô nghĩa, hài ước ở trên mạng mà họ không quan tâm nó đúng hay sai và chỉ cần mình theo trào lưu là được. Chưa hết, còn có cả những từ ngữ được sáng tạo ra để dành riêng cho gen Z (thế hệ những người trẻ):khum(không)/ bảnh (tôi, tớ)... đối với người trẻ thì đó là những cách nói thời thượng và dễ thương.Nhưng thực tế thì đây lại là sự suồng sã,không tôn trọng tiếng mẹ đẻ, không tôn trọng người đang giao tiếp.

    Gìn giữ sự trong sáng và đẹp đẽ của Tiếng Việt là trách nhiệm của tất cả mọi người, đặc biệt là những người trẻ chúng ta. Vậy,cần làm sao để có thể gìn giữ được vẻ đẹp vốn có của Tiếng Việt? Chúng tại bị phương Bắc đô hộ hằng ngàn năm, chúng dùng mọi cách đồng hóa dân ta nhưng bất thành. Hàng ngàn năm cũng không thể đồng hóa được ta thì có cớ gì mạng xã hội và những tệ nạn ngôn ngữ trên mạng có thể đồng hóa được ta nếu chúng ta vẫn yêu ngôn ngữ của mình như đồng bào mình ngàn năm trước. Tiên quyết trước tiên đó chính là tình yêu, niềm tự hào văn hóa, tiếng nói của mỗi người trẻ. Không ai có thể ép buộc người khác làm việc mà họ không muốn nên không thể ép người trẻ bảo vệ những điều mà họ không để tâm. Nên cần phải gieo vào lòng, tâm trí của những người trẻ tình yêu đối với tiếng mẹ đẻ. Dạy những người trẻ hiểu được rằng dân tộc ta có tiếng nói, ngôn ngữ vô cùng phong phú và đẹp đẽ. Để có thể nói được tiếng mẹ đẻ, được tự do viết Tiếng Việt thì biết bao nhiêu thế kỉ, biết bao thế hệ dân tộc đã đấu tranh bằng cả máu thịt để bảo vệ niềm kiêu hãnh ngôn ngữ của chính dân tộc. Thì những người trẻ càng cần phải nỗ lực cố gắng gìn giữ sự trong sáng và phong phú ấy. Đọc sáng cũng là một cách để có thể hiểu hơn, yêu hơn Tiếng Việt của chúng ta. Những tác phẩm văn học đều là những bức tranh được thêu lên từ ngôn ngữ. Những sợi chỉ thêu tranh ấy có thể là những sợi chỉ vàng, chỉ bạc nhưng cũng có thể chỉ là sợi chỉ bình thường thông dụng của dân gian. Sự hài hòa, nâng đỡ đậm đã đạo tạo nên những tác phẩm ngôn ngữ hoàn hảo nhất để con cháu đời sau biết rằng tiếng mẹ đẻ của chúng ta là một ngôn ngữ vô cùng đẹp.Thế nên trong lời ăn tiếng nói hằng ngày hãy sử dụng một cách tôn trọng tiếng mẹ đẻ của mình, nói và viết đúng ngữ pháp, chính tả và ngữ nghĩa. Khi nói, viết không chêm xen thêm những ngoại ngữ nửa ta, nửa tây. Đồng thời cũng cần  nâng cao, làm phong phú vốn từ của mình bằng cách đi nhiều, đọc nhiều, học thêm những từ ngữ đẹp, mới trên tinh thần  “học ăn, học nói, học gói, học mở”. Cần tránh tối đa việc sử dụng những câu từ thô tục, kệc cỡm, tránh những yếu tố pha tạp, lai căng dùng rằng bản thân đang ở thời đại mới và ngày nay việc tiếp nhận các ngôn ngữ mới là một điều tất yếu. Khi nói, diễn đạt cần sử dụng các từ mang giá trị tích cực, hợp lí, đúng chỗ và đúng trường hợp.

         “Tiếng nói là thứ của cải quý giá và vô cùng quý báu của cả dân tộc ta. Chúng ta cần phải có trách nhiệm gìn giữ nó, quý trọng nó, làm nó phổ biến và ngày càng rộng khắp”. Đó là điều mà Chủ tịch Hồ Chí Minh răn dặn chúng ta.Là một công dân Việt Nam, là chủ nhân tương lai phát triển văn hóa, kinh tế của đất nước thì trách nhiệm gìn giữ vẻ đẹp của Tiếng Việt này là trách nhiệm hiển nhiên, cao cả của chúng ta. Vì vậy, hãy tiếp tục tiếp thêm lửa cho tình yêu Tiếng Việt và không ngừng học hỏi, gìn giữ vẻ đẹp trong sáng, phong phú của ngôn ngữ mẹ đẻ.