Đề số 01 - Mẫu 1

Câu 1: Trong các tác phẩm đã đọc, nhân vật nào đã truyền cảm hứng, hướng em tới lối sống tích cực, biết yêu thương, chia sẻ và trở thành người có ích cho xã hội?

Lặn ngụp trong từng tứ thơ của Phan Thị Thanh Nhàn, em như nếm được thứ hương vị mặn nồng của một trái tim nhiệt huyết, một tuổi trẻ hiên ngang, cất vang khúc ca bi hùng của thời đại. Hình tượng nhân vật Anh hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu trong bài thơ Biết ơn chị Võ Thị Sáu đã gieo vào lòng em nhiều ấn tượng sâu sắc khó phai. Dù tuổi đời còn rất trẻ, chị đã sớm giác ngộ cách mạng, chiến đấu với tinh thần kiên cường và lòng yêu nước cháy bỏng. Sự dũng cảm, can trường của chị thể hiện qua những hành động kiên trung, không khuất phục kẻ thù ngay cả khi đứng trước cái chết. Hình ảnh chị Võ Thị Sáu đã truyền cảm hứng mạnh mẽ, nhắc nhở em về lòng yêu nước, trách nhiệm với quê hương, đất nước, từ đó biết trân trọng hơn cuộc sống hòa bình, biết sẻ chia, yêu thương mọi người và luôn cố gắng trở thành người có ích cho xã hội.

Câu 2: Viết tiếp lời cho một tác phẩm mà em đã đọc nhằm lan tỏa tình yêu đọc sách, thông qua đó khơi dậy trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội và nuôi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam.

... Sau khi ông giáo nghe xong câu chuyện về cái chết của Lão Hạc, ông trầm ngâm suy nghĩ. Những trang sách còn dang dở giữa ánh đèn dầu lay lắt nơi góc nhỏ của căn nhà. Ông giáo trăn trở, day dứt câu chuyện về số phận của người nông dân nghèo trong xã hội. Ông đã trách lầm lão nông dân xin bả chó kia là đánh mất dần sự lương thiện, là bất nghĩa với “người bạn đồng hành” đó. Nào có ngờ đâu số bả chó Lão xin từ Binh Tư lại chính là liều thuốc giải thoát cho những đớn đau của số phận con người giữa ao đời tăm tối lầm than ấy.

Kể từ ngày ấy, bên cạnh việc giữ lời hứa với Lão Hạc rằng sẽ cố giữ cái vườn tới khi con Lão về thì ông giáo cũng dần chấp bút viết nhiều sách hơn. Những tác phẩm của ông đã cất lên tiếng lòng của người dân nghèo giữa chốn lầm than tăm tối, giữa ao đời tù túng, đớn đau, phản ánh sâu sắc những bất công, khốn khổ của người nông dân. Ngòi bút của ông tràn đầy khát vọng về một xã hội sẽ đổi thay, không còn ai phải chịu cảnh cơ cực, khổ đau. Mặt khác, ông cũng nhận ra rằng, tri thức chính là con đường dẫn đến thay đổi, chỉ có con chữ mới có thể vực con người khỏi đáy sâu cuộc sống. Là một “ông giáo”, cả đời sống với con chữ nhưng tới giờ, chính ông mới ngẫm ra được những giá trị sâu sắc mà nó mang lại cho đời. Do đó, ông giáo bắt đầu kêu gọi mọi người trong làng lập tủ sách nhỏ để trẻ em có thể học chữ, để người lớn có thể hiểu thêm về cuộc sống.

Từ câu chuyện của Lão Hạc, ông giáo hiểu rằng mỗi người đều có trách nhiệm với xã hội, với đất nước và chỉ có con chữ mới có thể nâng đỡ con người khỏi vũng lầy tăm tối, lầm than. Ông tin rằng, chỉ khi có tri thức, con người mới thực sự làm chủ cuộc đời mình và góp phần thay đổi số phận, chí ít là sẽ không phải trải qua những dữ dội và đau đớn như người bạn của mình năm ấy - ao lầy tù tội của số phận con người.

Đề số 01 - Mẫu 2

Câu 1: Trong các tác phẩm đã đọc, nhân vật nào đã truyền cảm hứng, hướng em tới lối sống tích cực, biết yêu thương, chia sẻ và trở thành người có ích cho xã hội?

   “Văn học là nhân học”-M.Gorki, điều này thật quả không sai. Văn học không chỉ là một môn học mà là một thế giới khác, thế giới của nội tâm, của những điều thầm kín, sâu sắc và mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Mục đích cuối cùng của văn học là đã truyền cảm hứng, hướng chúng  tới lối sống tích cực, biết yêu thương, chia sẻ và trở thành người có ích cho xã hội.Trong những tác phẩm đã đọc, đã học thì tác phẩm mà em ấn tượng nhất, truyền cảm hứng lớn nhất đến em là tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” của tác giả Nguyễn Thành Long. Nguồn cảm hứng sống cống hiến mãnh liệt của anh thanh niên khiến em càng thấm thía câu  “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”.

      “Lặng lẽ Sa Pa” là đứa con tinh thần được Nguyễn Thành Long thai nghén sau chuyến đi thức tế lên vùng núi Sa Pa vào mùa hè năm 1970 và được in ttrong tập “Giữa trong xanh”, xuất bản năm 1972. Với nhân vật chính là anh thanh nhiên làm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn, nhân vật truyền cảm hứng qua lối sống, quan điểm sống và câu chuyện làm nghề của anh.

    "Lặng lẽ Sa Pa" là một truyện ngắn xoay quanh cuộc gặp gỡ tình cờ giữa các nhân vật trên chuyến xe lên Sa Pa. Trên chuyến xe ấy, ông họa sĩ già và cô kỹ sư trẻ được bác lái xe giới thiệu cho một nhận vật đặc biệt, một người thanh niên trẻ “thèm người”. Đó là anh thanh niên trẻ làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn, sống và làm việc trong điều kiện khắc nghiện và cô đơn. Nhưng anh lại luôn vui vẻ, yêu nghề và có trách nhiệm cao trong công việc. Qua cuộc trò chuyện, họ hiểu hơn về cuộc sống và công việc thầm lặng của anh. Anh thanh niên chia sẻ về niềm đam mê với công việc, về những khó khăn và niềm vui khi được cống hiến. Anh cũng kể về những người khác đang âm thầm làm việc ở Sa Pa, như ông kỹ sư vườn rau, nhà nghiên cứu sét... Tất cả đều là những con người sống lặng lẽ nhưng đầy nhiệt huyết và trách nhiệm. Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi nhưng để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng ông họa sĩ và cô kỹ sư. Ông họa sĩ cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của anh thanh niên và muốn vẽ chân dung anh, còn cô kỹ sư thì tìm thấy động lực và niềm tin vào cuộc sống. Truyện ca ngợi vẻ đẹp của những con người lao động thầm lặng, sống có lý tưởng và cống hiến hết mình cho công việc, dù ở nơi xa xôi, heo hút. Qua đó, tác phẩm gửi gắm thông điệp về ý nghĩa của lao động và sự cống hiến trong cuộc sống.

   Em yêu mến và ấn tượng với nhân vật anh thanh niên trước hết là bởi tình yêu nghề của anh. Anh là một người thanh niên trẻ, hai mươi bảy tuổi, nhưng lại sẵn sàng cô độc ở đỉnh núi cao chót vót, lạnh lẽo quanh năm này để làm công việc  nhàm chán và vất vả. Nhưng anh lại không cho là như vậy " Vả, khi ta việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được?", ". Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất."” Anh cho rằng công việc với anh là đôi, thế nên không thể nói là anh đang làm việc một mình được. Và anh biết công việc của anh quan trọng đối với anh em ngoài tiền tuyến kia " Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia"”. Thế nên anh không bao giờ thấy công việc của mình nhàm chán hay vất vả. Anh yêu nghề của anh vì anh thấy công việc của anh làm rất ý nghĩa, quan trọng nên anh trân trọng công việc của anh, coi công việc như là một người bạn luôn có đôi với mình. Đó là một tình yêu hiếm có ở một người thanh niên trẻ. Hãy nhìn chúng ta bây giờ đi, có bao nhiêu người trẻ trong số chúng ta có ước mơ, có bao nhiêu người có đam mê, hoài bão và có bao nhiêu người có thể vượt qua mọi khó khăn để theo đuổi những mơ ước, hoài bão đó đến cùng. Hay thực chất là chúng ta đang tồn tại, đang vật vờ như một cái máy làm theo những gì đã được lập trình những công việc phải làm trong ngày; sống theo mong muốn, mơ ước của người khác hay thậm chí là chẳng biết mình phải làm gì,tại sao mình lại tồn tại. Hiện thực cho thấy người trẻ hiện nay đang sống một cách tồn tại và bấu víu chứ không còn là sống ý nghĩa nữa. Tình yêu nghề ấy của anh thanh niên đã khiến em cần phải nhìn lại chính mình để tự hỏi bản thân mình yêu thích điều gì? Mình có ước mơ gì? Mình đang sống hay đang tồn tại?

         Anh thanh niên yêu nghề như vậy bởi trong anh có một lí tưởng sống cao đẹp, sống để cống hiến. Anh có tình yêu nước, yêu Tổ quốc, anh muốn được ra chiến trường cùng anh em quyết tâm, quyết tử vì Tổ quốc. Nhưng như Bác đã từng nói " người nhỏ làm việc nhỏ/ Tùy theo sức của mình " và công việc phù hợp với năng lực của anh đó chính là công việc khí tượng trên đỉnh Yên Sơn cao chót vót. Đỉnh Yên Sơn cô độc và lạnh lẽo nhưng chẳng thể nào làm trái tim anh có chút nào buồn bã hay sợ hãi. Vì trong trái tim ấy là tình yêu Tổ quốc, tình yêu quê hương và là khát khao được cống hiến, được giúp nhỏ bé của bản thân mình vào công cuộc chiến đấu vì độc lập ,tự do. Thế nên công việc có gian khó, vất vả đến đâu anh cũng cố sức mình hoàn thành đến cùng " Gian khổ nhất là lần ghi và báo về lúc một giờ sáng. Rét, bác ạ. Ở đây có cả mưa tuyết đấy. Nửa đêm đang nằm trong chăn, nghe chuông đồng hồ chỉ muốn đưa tay tắt đi. Chui ra khỏi chăn, ngọn đèn bão vặn to đến cỡ nào vẫn thấy là không đủ sáng. Xách đèn ra vườn, gió tuyết và lặng im ở bên ngoài như chỉ chực mình ra là ào ào xô tới. Cái lặng im lúc đó mới thật dễ sợ: nó như bị chặt ra từng khúc, mà gió thì giống những nhát chổi muốn quét đi tất cả, ném vứt lung tung… Những lúc im lặng lạnh cóng mà lại hừng hực như cháy."Gian khổ vất vả là thế nhưng tình yêu nước đã khiến anh quên đi tất cả, tình yêu nghề khiến anh càng trân trọng những công việc mình đang làm. Nhìn anh thanh nhiên, em đặt ra một câu hỏi " Thời bình chúng ta ngày nay phải sống thế nào để cống hiến". Đó là sống có đạo đức, sống có lí tưởng, sống có mục đích, sống có kỉ luật. Chúng ta được hưởng sự hòa bình được đánh đổi bằng sự hi sinh của các thế hệ đi trước nên cần biết trân trọng, biết gìn giữ nên hòa bình ấy. Hãy sống có ý nghĩa, hãy dừng những phút giây xem những đoạn video vô nghĩa, hãy ngừng nghe những câu chuyện mà thay vào đó là đọc sách, giao tiếp xã hội, hãy học lịch sử, trau dồi văn hóa. Bởi lẽ "Văn hóa còn dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất." - cố  Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Biết gìn giữ văn hóa dân tộc là cũng là một sự cống hiến.

    Xã hội càng hiện đại, càng phát triển, càng hiện đại, thoải mái dường như con người lại càng gặp những vấn đề, căn bệnh “hiện đại”.Và một trong số đó là overthinking-hội chứng suy nghĩ quá mức. Nhưng anh thanh niên trẻ thì khác,dù phải sống một mình, lại cô độc ở nơi cô quạnh, lạnh lẽo nhưng anh vẫn sống rất lạc quan, yêu đời. Anh vẫn trồng hoa “Sau gần hai ngày, qua ngót bốn trăm cây số đường dài cách xa Hà Nội, đứng trông mây mù ngang tầm với chiếc cầu vồng kia, bỗng nhiên lại gặp hoa dơn, hoa thược dược, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong…” , vẫn sống gọn gàng ngăn nắp, biết nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần”“Một căn nhà ba gian, sạch sẽ, với bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm. Cuộc đời riêng của anh thanh niên thu gọn lại một góc trái gian với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách.” Cuộc sống và làm việc của anh đối với nhiều người chúng ta có thể gọi là nhàm chán nhưng anh thanh niên lại tự biết cách làm giàu, làm đẹp cho cuộc sống của chính mình. Cuộc sống của anh vừa ngăn nắp, vừa màu sắc và đủ đầy. Trong khi đó chúng ta được sống trong hòa bình, được sống cùng gia đình, sống đủ đầy, được đi học, vui chơi thì lại tự tạo cho mình những áp lực, những suy nghĩ để rồi tiêu cực, cực đoan mà khiến cho tinh thần, tình yêu đời, yêu sống của mình héo úa lụi tàn.

      Anh thanh niên của Nguyễn Thành Long đã truyền cảm hứng cho em như thế đó. Sau khi đọc tác phẩm, em biết mình phải sống có lí tưởng, có ý nghĩa và sống một cách thật xứng đáng là một cuộc sống chứ không phải là tồn tại. Và hơn cả, đó là sống sao cho đẹp và cũng trở thành một ngọn lửa truyền cảm hứng tới những người còn chưa tìm được lí tưởng sống cho riêng mình.

Câu 2: Viết tiếp lời cho một tác phẩm mà em đã đọc nhằm lan tỏa tình yêu đọc sách, thông qua đó khơi dậy trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội và nuôi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam.

Vậy là đã hơn nửa năm kể từ lần gặp gỡ đầu tiên với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn, hôm nay, tôi lại một lần nữa bước lên chuyến xe từ Hà Nội lên Lào Cai. Chuyến xe này không chỉ là hành trình thực hiện lời hứa của người họa sĩ già ngày ấy, mà còn là dịp để tôi được trở lại với vùng đất Sa Pa thân thương, nơi đã để lại trong tôi biết bao kỷ niệm và cảm xúc khó quên.

Vẫn là khung cảnh quen thuộc ấy, với những tia nắng nhàn nhạt chiếu xuống con đường đèo quanh co, vẫn là người lái xe thân thiện ngày nào, nhưng lần này, chuyến đi thiếu đi sự hiện diện của cô kỹ sư trẻ. Thay vào đó, là sự háo hức, mong chờ trong lòng người họa sĩ già. Ông mang theo mình không chỉ là những dụng cụ vẽ, mà còn là những cuốn sách quý, những món quà nhỏ dành cho người thanh niên mà ông luôn coi như một người bạn tri kỷ.

Cảnh vật Sa Pa vẫn đẹp đến nao lòng. Những rặng thông xanh ngắt, những đám mây bồng bềnh trên đỉnh núi, và cái không khí trong lành, mát mẻ khiến người ta cảm thấy như được trở về với thiên nhiên thuần khiết nhất. Người họa sĩ già không thể kìm lòng trước vẻ đẹp ấy, ông lấy giấy ra và bắt đầu phác thảo những nét vẽ đầu tiên. Đó không chỉ là một bức tranh, mà là sự kết tinh của cảm xúc, của tình yêu với thiên nhiên và con người nơi đây.

Đợt này bác lên đây chắc không phải chỉ để vẽ tranh đấy chứ? - Người lái xe bỗng cất tiếng hỏi, làm gián đoạn dòng suy nghĩ của người họa sĩ.

-Vâng. Lần này tôi lên là để gặp lại người thanh niên anh giới thiệu cô độc nhất thế gian đây. - Người họa sĩ trả lời, giọng đầy xúc động.

-Chà! Lần này chắc cậu ta vui lắm. Bác mang cả sách đến cơ mà. - Người lái xe vừa nói vừa nở nụ cười thoải mái.

Đúng vậy. Anh thanh niên ấy rất thích sách. Lần này, người họa sĩ đã mang theo những cuốn sách mà ông cho là hay nhất, như một món quà ý nghĩa dành cho người bạn trẻ. Chiếc xe dừng lại, và lần này, không chỉ là 30 phút ngắn ngủi như lần trước, mà là cả một ngày dài để hai người có thể trò chuyện, chia sẻ và hiểu nhau hơn.

Khi bước xuống xe, người họa sĩ nhìn thấy anh thanh niên đang đứng đợi. Vẫn là dáng người nhỏ bé, gương mặt rạng rỡ và nụ cười thân thiện. Anh chào hỏi người họa sĩ và người lái xe với sự kính trọng và niềm vui khó tả.

-Cháu chào bác ạ. - Anh thanh niên cúi chào.

-Đây rồi. Anh bạn của bác đến đây rồi. - Người lái xe cất tiếng.

-Lần này, tôi muốn lên thăm thú công việc của anh đây. Chúng ta đi thôi chứ. - Người họa sĩ nói.

Hai người cùng nhau bước đi trên con đường nhỏ dẫn lên đỉnh Yên Sơn.  Vẫn con đường ấy, vẫn một vườn hoa đầy màu sắc, hoa dơn, hoa thược dược, hoa hồng.. Anh thanh niên vừa đi vừa kể về công việc của mình, về những khó khăn và niềm vui khi được cống hiến. Anh cũng kể về những người bạn đồng nghiệp, những người đang âm thầm làm việc ở Sa Pa, như ông kỹ sư vườn rau, nhà nghiên cứu sét... Tất cả đều là những con người bình thường, nhưng lại làm nên những điều phi thường bằng sự kiên trì và lòng nhiệt huyết.Khi trở lại ngôi nhà nhỏ của anh thanh niên, người họa sĩ được đón tiếp bằng một tách trà thơm ngon và cô kỹ sư vẫn được anh tặng một bó hoa lớn với đủ loại hoa mà anh đã trồng . Anh thanh niên háo hức mở những cuốn sách mà người họa sĩ mang tặng, và không giấu nổi niềm vui khi nhìn thấy những cuốn sách quý.

-Cảm ơn bác nhiều lắm. Cháu sẽ đọc và học hỏi từ những cuốn sách này. - Anh thanh niên nói, giọng đầy biết ơn.

Hai người ngồi trò chuyện, chia sẻ về cuộc sống, về công việc và về những ước mơ. Người họa sĩ già lắng nghe, cảm nhận được sự nhiệt huyết và tình yêu quê hương, đất nước trong từng lời nói của anh thanh niên. Ông nhận ra rằng, những con người như anh thanh niên, ông kỹ sư vườn rau, nhà nghiên cứu sét... chính là những tấm gương sáng về lòng nhiệt huyết và trách nhiệm. Họ dạy chúng ta rằng, dù ở bất kỳ vị trí nào, làm bất kỳ công việc gì, chỉ cần chúng ta sống hết mình, yêu thương và sẻ chia, chúng ta đã góp phần làm cho cuộc đời này tốt đẹp hơn.

Cuộc sống sẽ trở nên ý nghĩa hơn khi chúng ta biết sống vì người khác, biết cống hiến và yêu thương. Những con người thầm lặng như anh thanh niên, ông kỹ sư vườn rau, nhà nghiên cứu sét... là những tấm gương sáng về lòng nhiệt huyết và trách nhiệm. Họ dạy chúng ta rằng, dù ở bất kỳ vị trí nào, làm bất kỳ công việc gì, chỉ cần chúng ta sống hết mình, yêu thương và sẻ chia, chúng ta đã góp phần làm cho cuộc đời này tốt đẹp hơn.

Qua tác phẩm, chúng ta cũng học được bài học về tình yêu quê hương, đất nước. Tình yêu ấy không cần phải thể hiện bằng những hành động lớn lao, mà có thể bắt đầu từ những việc làm nhỏ bé hàng ngày. Đó có thể là sự tận tâm với công việc, là lòng yêu thương và sẻ chia với những người xung quanh, hay đơn giản là việc đọc sách để mở rộng kiến thức và nuôi dưỡng tâm hồn.Và cách nuôi dưỡng tâm hồn tốt nhất là đọc sách. Hãy đọc sách không chỉ để mở mang tri thức, mà còn để học cách sống đẹp, biết yêu thương, sẻ chia và cống hiến. Hãy trân trọng những con người thầm lặng đang ngày đêm làm việc để xây dựng quê hương, đất nước. Và hãy sống một cuộc đời ý nghĩa, để mỗi ngày trôi qua đều là một ngày đáng sống, một ngày chúng ta có thể tự hào vì mình đã sống hết mình, yêu thương hết mình và cống hiến hết mình.

Đề số 02 - Mẫu 1

Câu 1:  Trong các tác phẩm đã đọc, tác phẩm nào có tác động mạnh mẽ đến tư duy của anh (chị), khơi dậy khát vọng, ý chí phấn đấu, tiên phong, sáng tạo, tự tin bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc.

Câu 2: Anh (chị) hãy sáng tác một tác phẩm văn học (truyện ngắn) nhằm lan tỏa tình yêu đọc sách, thông qua đó khơi dậy trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội và khát vọng xây dựng đất nước thịnh vượng, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.

Bài làm

Câu 1:

Nhà văn Macxim Gorki từng nói: "Văn học là nhân học." Quả thật, văn học chân chính không chỉ phản ánh cuộc sống một cách đơn thuần mà còn khắc họa chân dung con người, từ đó khơi dậy trong lòng độc giả những giá trị nhân văn sâu sắc. Trong số những tác phẩm văn học Việt Nam, "Vợ chồng A Phủ" của Tô Hoài là một minh chứng tiêu biểu và nhân vật Mị chính là hình tượng truyền cảm hứng mạnh mẽ, hướng tôi tới lối sống tích cực, biết yêu thương, sẻ chia và trở thành một người có ích cho xã hội.

Mị hiện lên trong trang văn của Tô Hoài như một bông hoa ban rực rỡ giữa núi rừng Tây Bắc nhưng số phận lại bị vùi dập bởi món nợ truyền kiếp với nhà thống lý Pá Tra. Trước khi trở thành dâu gạt nợ trong nhà thống lý, Mị là một cô gái xinh đẹp, yêu đời, có tài thổi sáo và giàu lòng tự trọng. Cô từng sống trong những ngày tháng tự do, mơ ước về hạnh phúc giản dị bên tiếng sáo rộn ràng. Thế nhưng, vì món nợ truyền kiếp của cha mẹ, Mị bị bắt về làm dâu gạt nợ, chịu cảnh sống không bằng con trâu, con ngựa, giống như một nô lệ không công trong nhà thống lý. Cuộc đời cô bị giam cầm cả về thể xác lẫn tinh thần, trở thành một cái xác không hồn, không cảm xúc, không hy vọng. Hình ảnh Mị bị trói vào cột, sống “lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa” khiến bao bạn đọc không khỏi xót xa nhưng cũng từ đó tôi nhận ra rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng công bằng và đôi khi con người phải đối diện với những thử thách nghiệt ngã.

Điều khiến Mị trở thành nguồn cảm hứng sống cho tôi chính là sức sống tiềm tàng trong cô. Dù bị đày đọa đến tận cùng vẫn không thể dập tắt đi khát khao được sống bên trong cô gái người Mèo ấy. Trong đêm tình mùa xuân, khi tiếng sáo gọi bạn tình được cất lên, lòng Mị bỗng trỗi dậy những khát khao yêu đời ngày cũ. Cô uống rượu, nhớ lại tuổi trẻ của mình và bất chợt ý nghĩ “ Mị muốn đi chơi” bùng lên mãnh liệt. Dù bị A Sử trói đứng vào cột, tâm hồn Mị vẫn bay theo tiếng sáo, vẫn khao khát tự do. Chính khoảnh khắc ấy đã dạy tôi rằng, dù cuộc sống có khắc nghiệt đến đâu con người vẫn có thể tìm thấy ánh sáng hy vọng nếu giữ được ngọn lửa trong lòng. Mị khiến tôi hiểu rằng sống tích cực không phải là phủ nhận khó khăn mà là dám đối diện và nuôi dưỡng khát vọng vượt qua chúng.

Hành động cắt dây trói cứu A Phủ là hành động liều lĩnh nhưng cũng đánh dấu bước ngoặt lớn trong cuộc đời Mị. Thông qua đó truyền tải bài học sâu sắc về lòng yêu thương và sự chia sẻ. Khi chứng kiến A Phủ bị trói, bị hành hạ đến mức gần chết, Mị không còn thờ ơ như trước. Giọt nước mắt của A Phủ đã đánh thức dòng ký ức về những đau khổ mà cô đã phải trải qua. Từ sự đồng cảm ấy, Mị đã dũng cảm cắt dây trói, bất chấp nguy hiểm để giải thoát cho A Phủ và cũng là giải thoát cho chính mình. Hành động ấy không chỉ là sự phản kháng trước bất công mà còn thể hiện tình người cao đẹp, lòng trắc ẩn và tinh thần sẵn sàng hy sinh vì người khác. Nhờ Mị, tôi nhận ra rằng yêu thương không chỉ là cảm xúc mà còn là hành động, là sự sẻ chia khi người khác cần đến ta nhất. Cuộc chạy trốn khỏi nhà Pá Tra cùng A Phủ đã mở ra một trang mới trong cuộc đời của Mị, đưa cô đến Phiềng Sa, nơi cô trở thành người vợ, người mẹ và góp phần xây dựng cuộc sống mới.

Từ hành trình của Mị, tôi rút ra bài học lớn về việc trở thành người có ích cho xã hội. Mị không chỉ dừng lại ở việc giải thoát cho bản thân mà còn cùng A Phủ tham gia cách mạng, chiến đấu vì tự do và hạnh phúc của đồng bào mình. Cô từ một nạn nhân của chế độ phong kiến miền núi khắc nghiệt trở thành một phần của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, góp sức nhỏ bé nhưng ý nghĩa vào sự đổi thay của cộng đồng. Điều này khiến tôi suy ngẫm rằng, mỗi người chúng ta, dù ở hoàn cảnh nào đều có thể tìm cách vượt lên số phận để sống một cuộc đời ý nghĩa, không chỉ cho bản thân mà còn cho những người xung quanh. Mị truyền cảm hứng để tôi không ngừng nỗ lực học tập, rèn luyện, và sẵn sàng cống hiến cho xã hội, dù chỉ là những việc nhỏ như giúp đỡ bạn bè, tham gia hoạt động cộng đồng hay lan tỏa những giá trị tốt đẹp.

Nhân vật Mị không được Tô Hoài xây dựng như một anh hùng hay một người có sức mạnh phi thường. Cô hiện lên là một người phụ nữ bình dị, từng bị vùi dập trong đau khổ, nhưng chính sự kiên cường, lòng trắc ẩn và khát vọng tự do đã khiến cô trở nên phi thường trong mắt của mỗi bạn đọc. Mị dạy tôi rằng sống tích cực là giữ vững niềm tin ngay cả trong bóng tối, rằng yêu thương là biết đặt mình vào vị trí của người khác để sẻ chia và mỗi người đều có thể trở thành một phần hữu ích của xã hội nếu dám đứng lên và hành động. Nhờ Mị, tôi học được cách trân trọng cuộc sống, trân trọng những gì mình đang có và không ngừng hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn, không chỉ cho riêng mình mà còn cho những người xung quanh.

Hành trình của Mị trong Vợ chồng A Phủ không chỉ là câu chuyện của một cá nhân mà còn là biểu tượng cho sức mạnh của con người trước nghịch cảnh. Cô đã truyền cho mỗi người đọc ngọn lửa của hy vọng, lòng yêu thương và khát vọng cống hiến để mọi người sống một cuộc đời ý nghĩa, tích cực và trọn vẹn hơn. Mị mãi là một hình tượng nhân vật khắc sâu trong tâm trí tôi, một hình mẫu lý tưởng dẫn lối trên con đường trưởng thành đầy gian nan phía trước.

 

Câu 1. 

 

Dân tộc ta đang dần bước vào một kỷ nguyên mới, việc phấn đấu sáng tạo, không ngừng tạo ra những giá trị có ích của mỗi cá nhân là nền tảng vững chắc cho đất nước khi tiến sâu vào dòng đổi mới ấy. Tuy nhiên, khi sự đổi mới ngày càng rõ rệt thì trong tôi lại có phần tụt lùi- sự nhiệt huyết, tự tin dần giảm đi. Bởi lẽ sự thay đổi diễn ra quá nhanh khiến tôi thấy mình thật “ nhỏ bé”. Nhưng rồi khi vô tình đọc được tập truyện “ Nhưng ngôi sao xa sôi” của Lê Minh Khuê, tôi đã bắt gặp một Phương Định đầy dũng cảm và mạnh mẽ. Người con gái nơi chiến tuyến ấy làm sống lại những hành trang quý báu giúp tôi chuyển mình mạnh mẽ để bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc. Đó chính là khát vọng, ý chí phấn đấu, sự sáng tạo và tự tin trong tôi.

Vẻ đẹp thực sự của Phương Định không đến từ vẻ bề ngoài mà xuất phát chính từ tâm hồn trong sáng bên trong cô gái. Đó chính là tấm lòng nồng nàn yêu nước từ sâu bên trong con tim người thiếu nữ. Người nữ thanh niên trẻ tuổi đã không tiếc tuổi thanh xuân, bỏ qua hạnh phúc cá nhân mình để xông pha ra trận mạc, góp phần vào công cuộc tìm kiếm tự do cho Tổ quốc cùng những người đồng bào yêu nước khác. Quyết định cao cả ấy không chỉ của riêng cô, mà còn đại diện cho cả thế hệ trẻ thời chống Mỹ sôi nổi, nô nức “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”. Phương Định, cùng hai người đồng đội là Nho và Thao, là những thành viên của “tổ trinh sát mặt đường”. Cái tên mỹ miều không nói lên độ khó của công việc. Họ thường xuyên phải chạy trên cao điểm, kể cả ban ngày. Mỗi một đợt bom qua, những cô gái ấy lại lật đật chạy lên, lao vào vùng trọng điểm, rồi thực hiện phần việc của mình: “đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Công việc mà khi vừa nghe qua, ta có thể mường tượng ngay đến cảnh tượng kinh hoàng diễn ra trước mắt. Khói bụi mịt mờ, không khí đặc mùi thuốc súng, khung cảnh hoang tàn, tiếng bom nổ chói tai hay tiếng phản lực rè rè trên bầu trời. Một công việc căng thẳng, với đầy rẫy những rủi ro, hiểm nguy chờ trực như thế vẫn không làm Phương Định và những người đồng đội chùn bước. Cô và đồng đội hằng ngày vẫn hoàn thành xuất sắc phần việc ấy với không một sự hỗ trợ nào. Điều ấy chứng tỏ rằng Phương Định là một cô gái có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Và như một lẽ đương nhiên, công việc này còn đòi hỏi người thực hiện phải có sự dũng cảm, can trường, khả năng xử lý bình tĩnh, khôn khéo và hơn hết là một tinh thần sẵn sàng hy sinh để hoàn thành nhiệm vụ. Quả thật, trong chiến tranh, không thiếu những cá nhân với tinh thần dũng cảm, sẵn sàng chiến đấu đến cùng để bảo vệ Tổ quốc. Không ngại hy sinh cho Tổ quốc, cái tình thân ấy đã giúp Phương Định vượt qua nỗi sợ hãi cái chết, khiến nó trở nên “mờ nhạt, không rõ ràng”.

Hằng ngày gắn bó với công tác mở đường, luôn luôn kề cận với cái chết tức thì, lâu dần thành lệ, đến nỗi cô phải thốt lên “Quen rồi”. Tuy vậy, dù cho đã từng phá một, thậm chí là một trăm quả bom đi chăng nữa thì con người ta vẫn căng thẳng như nhau. Mỗi lần đi phá bom với Phương Định là một lần mạo hiểm. Nỗi lo lắng, hồi hộp khi đứng trên cao điểm giữa ban ngày bao la, rợn ngợp lấn át tâm trí cô thiếu nữ trẻ. Khung cảnh bị tàn phá dữ dội đè nén nhịp thở của con người, thử thách thần kinh ta đến mức cực đại: “đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ầm ì xa dần”. Qua những dòng trần thuật của nhân vật Phương Định trong một lần đi phá bom, ta thấy rõ trong cô là sự hồi hộp, căng thẳng. Cô đã vào chiến trường được ba năm, từng phá bom nhiều lần nhưng vẫn có sự dè chừng nhất định trước cái chết mờ nhạt. Phương Định hiện lên là một cô gái thực tế. Cô không sợ hãi trước cái chết, nhưng cũng không có nghĩa là bản thân cô sẽ an toàn trở về. Ngay trong khoảnh khắc ấy, cô nhớ về những người đồng đội của mình. Cô cảm thấy ánh nhìn từ cái ống nhòm của các chiến sĩ cao xạ. Như được xoa dịu, Phương Định yên tâm hơn, cô “thấy mênh mông bên mình một sự che chở đồng tình”. Niềm tin sắt đá vào sự quan sát từ phía xa của những người đồng đội phía bên kia quả đồi, sẵn sàng nổ súng chi viện đã chuyển hóa thành động lực thúc đẩy Phương Định tự tin bước tới quả bom. Đường hoàng và công khai. Cô tự tin về bản thân mình, lòng tự trọng bên trong cô gái ngời sáng giữa không gian rợn ngợp: “Tôi sẽ không đi khom”. Vượt qua cảm giác hồi hộp, sợ hãi, Phương Định đến bên quả bom, bắt đầu xúc đất, bỏ gói thuốc mìn vào cái hố vừa đào, lấp đất, trở về chỗ ẩn nấp. Nhanh gọn. Thuần thục. Mọi hành động như chỉ xảy ra trong một nhịp ngắn ngủi. Cô gái thúc đẩy bản thân làm nhanh hết mực, vì cô không muốn bỏ phí một giây phút nào. Thứ cô quan tâm bấy giờ không phải là sự an toàn của bản thân. Phương Định đặt nhiệm vụ lên trên cả tính mạng của mình. Cô hồi hộp chờ đợi mìn nổ, quả bom nổ. Rồi nghĩ kế sách ứng phó với rủi ro: Nếu bom chưa nổ thì làm sao để châm mìn lần hai? Nhưng rồi quả bom nổ. Và cô đã thắng, chiến thắng quả bom, chiến thắng bản thân mình. Sâu thẳm bên trong một cô thiếu nữ trẻ là sự gan dạ, dũng cảm hiếm có. Một cô nữ thanh niên xung phong mạnh mẽ, sẵn sàng ngả mình vì công việc. Trên người cô đã có 4 vết thương lớn nhỏ, nhưng Phương Định không vào viện quân y. Cô muốn được ở lại và tiếp tục sát cánh cùng những người đồng đội của mình, để giữ cho tuyến đường mãi luôn bằng phẳng, để từng đoàn xe mau chóng tiến vào miền Nam. Có thể thấy, bên trong Phương Định là một tâm hồn cao thượng, với tình yêu Tổ quốc nồng nàn. Cô gái trẻ sẵn sàng rời gia đình đến nơi chiến trường khói lửa, xả thân tiến vào luồng bom, để hằng ngày sửa chữa con đường huyết mạch. Hằng ngày đứng giữa ranh giới của sự sống và cái chết nhưng trong Phương Định vẫn là một cô gái mang tâm hồn trong sáng, thánh thiện. Cô nhận ra thú vui trong cuộc sống gian khổ, thiếu thốn bên trong một hang đá nhỏ. Hay trong cả cái công việc nguy hiểm của mình: “Việc gì cũng có cái thú của nó”.

Hình tượng của nhân vật Phương Định không chỉ là hồI chuông thức tỉnh đối với tôi mà có lẽ nó còn là một tấm gương sáng cho thế hệ trẻ hiện nay và sau này học tập. Nhờ có hình tượng ấy mà tôi nhận ra rằng dân tộc đang trên đà hội nhập quốc tế, bước vào thời kỳ đổi mới, bản thân cần cố gắng hết mình chứ không phải lo lắng. Và hơn hết là cần phải có sự tự tin và tiên phong trong hành động. 

 

Câu 2: Trong các tác phẩm đã đọc, tác phẩm nào có tác động mạnh mẽ đến tư duy của anh (chị), khơi dậy khát vọng, ý chí phấn đấu, tiên phong, sáng tạo, tự tin bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc.

                                              

“Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng hướng tới chân lý.” (M.Gorki). Mỗi tác phẩm văn học đều mang những giá trị cao đẹp và gửi trao thông điệp đầy nhân văn nhằm tác động mạnh mẽ đến tư duy của độc giả. Truyện ngắn “Lặng lẽ Sapa” của Nguyễn Thành Long là một trong số những tác phẩm khơi dậy khát vọng, ý chí phấn đấu, tiên phong sáng tạo, tự tin bước vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc.

Truyện ngắn “Lặng lẽ SaPa” đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật anh thanh niên -nhân vật trung tâm đại diện cho những con người lao động thầm lặng nhưng đầy ý nghĩa trong công cuộc xây dựng đất nước. Anh làm công việc đo khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, quanh năm mây núi bao phủ. Đây là một công việc vô cùng quan trọng đo gió, đo mưa, dự báo thời tiết góp phần phục vụ cho sản xuất và chiến đấu. Dù sống một mình giữa núi rừng hoang vu nhưng anh luôn tự giác và tận tụy đối với công việc. Qua đó cho thấy anh là một người yêu nghề và say mê công việc. Tuổi trẻ là thời gian con người muốn được khám phá, trò chuyện nhưng anh thanh niên đã vượt qua sự ham muốn đó để làm một công việc mà chẳng được giao tiếp với ai, một cuộc sống cô độc và cô đơn. Thế nhưng anh hiểu ý nghĩa và giá trị của công việc của mình nên anh đã vượt qua yếu tố ngoại cảnh để cống hiến và sống trọn với công việc. Anh thanh niên chính là biểu tượng cho những thế hệ trẻ không ngừng cố gắng làm việc và thể hiện khát vọng được cống hiến, đóng góp sức mình vào công cuộc xây dựng đất nước.

Không chỉ là một con người yêu nghề anh thanh niên còn hội tụ những phẩm chất cao đẹp cần có của lớp thanh niên tiên phong. Đó là tinh thần lạc quan, yêu đời và tràn đầy sức sống. Dù phải đối mặt với sự cô đơn và khắc nghiệt của thiên nhiên, anh không hề than vãn hay chán nản. Ngược lại, anh tìm cách tạo niềm vui cho bản thân: đọc sách, trồng hoa, nuôi gà, chăm sóc vườn rau. Chính cách sống giản dị mà đầy ý nghĩa ấy khiến anh trở thành tấm gương về nghị lực và tinh thần sống tích cực. Đây chính là phẩm chất đáng quý của những người trẻ đang trên hành trình bước vào kỉ nguyên mới. Đối diện trước những khó khăn, thách thức, chúng ta cần phải giữ một thái độ bình tĩnh, một tinh thần lạc quan để có thể vượt qua và khẳng định giá trị của bàn thân. 

Anh thanh niên là hiện thân cho con người hội tụ đầy đủ cả đức và tài. Anh tài năng và tận tụy trong công việc nhưng anh không lấy đó là cơ sở để bản thân tự kiêu. Anh vô cùng khiêm tốn khi người khác dành cho anh những lời khen về công việc của mình. Bởi lẽ với chàng trai này, cũng giống như anh ngoài kia còn biết bao con người đang ngày đêm nỗ lực, cống hiến thầm lặng cho tổ quốc như bác lái xe, ông kĩ sư hay những đồng đội của anh. Anh thanh niên là một trong số các vì sao trong bầu trời rộng lớn góp phần làm nên thứ ánh ánh sáng kì diệu. Điều đó đồng nghĩa với việc anh chàng trong tâm thế của thế hệ trẻ sẵn sàng học hỏi, trau dồi và rèn luyện để ngày một trưởng thành hơn.

Nhân vật anh thanh niên trong "Lặng lẽ Sa Pa" hiện lên với vẻ đẹp của một người lao động lý tưởng: yêu nghề, trách nhiệm, lạc quan, khiêm tốn và đầy lòng nhiệt huyết. Hình ảnh ấy đã góp phần làm nên giá trị nhân văn sâu sắc cho tác phẩm, đồng thời truyền cảm hứng mạnh mẽ về tinh thần cống hiến cho thế hệ trẻ. Hình ảnh nhân vật anh thanh niên là hiện thân cho tầng lớp thanh niên Việt Nam trong thời kì xây dựng đất nước.Thông qua tác phẩm đã khơi dậy trong mỗi chúng ta khát vọng tiên phong và một tâm thế vững vàng cống hiến tự tin bước vào kỉ nguyên mới của dân tộc. 

Thời đại 4.0 -kỉ nguyên của tốc độ đào thải. Chúng ta-những cánh chim chuẩn bị sải cánh bay vào bầu trời rộng lớn cần sống có khát vọng và ước mơ, sống với vẻ đẹp phẩm chất và tinh thần trách nhiệm cao. Hãy đưa ngôi nhà của bạn đến với thế giới để khoe mẽ những kiến trúc thượng tầng, tinh xảo mà chúng ta-những chủ nhân tương lai của đất nước chính là những người thợ hội tụ đầy tinh hoa.